بهره برداری بهینه از سیستم چند مخزنی رود قزل اوزن به کمک روش های فراکاوشی و کلاسیک

به علت نیاز روزافزون به منابع آب، مدیریت در این زمینه پیچیده تر شده و بر این اساس، مدل های بسیاری جهت برآورد نیازهای مختلف از یک سیستم آبی ارائه شده است. وجود اهداف مختلف و نحوه تقابل و تاثیر این اهداف با یکدیگر، یکی از پیچیدگی های اینگونه مدل ها می باشد. مدل هایی که از یک هدف تشکیل شده اند شامل یک جواب بهینه می باشند اما در برخورد با مدل های چندهدفه نیازمند یافتن مجموعه جواب (که به منحنی پارتو معروف است) به جای یک جواب واحد می باشیم تا تصمیم گیر بتواند نتیجه دلخواه خود را از بین این جواب ها به دست آورد. سیستم مورد مطالعه در این تحقیق بهره بردای از مخازنی است که به صورت سری بر روی رودخانه قزل اوزن در حوضه آبریز سفیدرود ساخته شده اند. این حوضه شامل سه سد مشمپا در زنجان، سد شهریار در آذربایجان شرقی و سد سفیدرود در گیلان می باشد. سه هدف عمده شامل تامین آب پایین دست سدها، تولید انرژی برقابی و کنترل سیلاب خصوصاً در ماه های خاصی از سال می باشد. دو الگوریتم تکاملی شامل الگوریتم ژنتیک و الگوریتم هوش جمعی ذرات جهت بهینه سازی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج با روش حل کلاسیک مبتنی بر گرادیان کاهش یافته (minos) مقایسه شده است. در این تحقیق این نتیجه به دست آمده است که روش حل کلاسیک در هر سناریو وزنی بهتر از الگوریتم های تکاملی جواب می دهد. در نهایت منحنی پارتو برای نمایش نتایج این سیستم ارایه شده و پتانسیل تولید انرژی برقابی در سناریو های مختلف برای اوزان متفاوت از اهداف بدست آمده است. نتایج به دست آمده نشانگر توانایی مدل برنامه ریزی سازشی برای تلفیق اهداف چندگانه بوده و همچنین استفاده از روش حل مبتنی بر گرادیان کاهش یافته (minos) برای مطالعات آتی توصیه می شود. در ادامه منحنی پارتو به کمک الگوریتم ژنتیک با رتبه دهی جواب نامغلوب حل شده که به کمک تصمیم گیر امکان انتخاب نقطه بهینه را بدون نیاز به تحلیل حساسیت و نیز داشتن وزن معیارها ارایه می نماید.